Deze vijf steden werkten voor twee jaar (2017-2019) samen rond het thema leesbevordering met en voor kansengroepen. Door het uitwisselen van ervaringen en kennis willen de vijf partners tot nieuwe leesinzichten en -methodieken komen. Het doel? Maatschappelijk kwetsbare gezinnen met jonge kinderen te inspireren om zelf thuis met boeken en verhalen aan de slag te gaan.
Hoe inspireer je sociaal kwetsbare ouders om aan hun kind(eren) verhalen te vertellen en voor te lezen? Dit is de kernvraag die de vijf Europese steden samenbracht. Van 2017 tot 2019 deelden partners uit verschillende werkomgevingen (voorschoolse organisaties, scholen, welzijnscentra, bibliotheken) in Göteborg, Bristol, Brussel, Turku en Milaan hun ervaringen met elkaar. Ze wisselden goede praktijken uit over leesbevordering bij kwetsbare gezinnen in hun eigen stad.
Leesplezier staat voorop in dit project. De vijf steden hebben hun ervaring dan ook verzameld in een cross-sectorale handleiding (bibliotheken, voorschoolse opvang, kinderopvang,...). De doelstelling is om het belang van het lezen te benadrukken en professionals die regelmatig samenwerken met gezinnen bij te staan. De handleiding bevat tal van nuttige leesstrategieën die gezinnen helpen bij het stimuleren van lezen, en komt dus goed van pas bij de organisatie van leesactiviteiten en leesmethodes.
Je kunt de Engelstalige "Manual" hier lezen.
In 2020 werkten de Brusselse bibliotheken in samenwerking met Brusselleer, Huis van het Kind Anderlecht en de Entiteit Gezin en het Onderwijscentrum Brussel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie een editie op maat van Brussel uit. Een handig werkinstrument over de sectoren heen!
De Brusselse handleiding kun je hier digitaal lezen. De papieren versie kun je gratis aanvragen door een mailtje te sturen naar stijn.callewaert@vgc.be.
Save the date! Een leven lang lezen: over leesopvoeding met en voor jonge gezinnen
Digitale inspiratievoormiddag - Vrijdag 1 oktober 2021, 9-12u30
Literacy - the ability to read, write, understand, speak and listen - is a fundamental skill, without which life becomes immeasurably harder. (The Literacy Charity https://thechildrensliteracycharity.org.uk/wp-content/uploads/2020/05/CLC-Impact-Report-18-19-web-1.pdf )
Geletterdheid is een determinerende basisvaardigheid: wie goed kan lezen en schrijven heeft meer kansen in onze informatiemaatschappij. Geletterdheid is daarom ook een brede maatschappelijke uitdaging die we vanuit zoveel mogelijk domeinen moeten aanpakken. Goed kunnen lezen betekent een wereld van verschil, voor elk individu en daarmee ook voor de hele maatschappij.
Bronnen:
- http://www.eli-net.eu/fileadmin/ELINET/Redaktion/Factsheet-Literacy_in_Europe-A3.pdf
- https://www-prod.lezen.nl/nl/waarom-doet-lezen-er-toe
Onderwijs speelt uiteraard een sleutelrol in de leesvaardigheidsontwikkeling. Maar we leren niet alleen op school, via formele leerprocessen. Ook buiten de schoolomgeving, in het dagelijkse leven, leren we ontzettend veel. En dat geldt zeker voor lezen. Zo is intrinsieke leesmotivatie een centraal begrip in de ontwikkeling van lezers. Maar intrinsieke motivatie “leer” je doorgaans niet op school. De “trigger” om te willen lezen komt vaak vanuit de gezinscontext.
Bronnen:
- https://www.klasse.be/70738/pisa-onderzoek-5-belangrijke-conclusies/
- https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/nieuwe-pisa-en-pirls-repeat-resultaten-voor-vlaanderen
Geletterdheid is een geleidelijk proces dat best zo vroeg mogelijk op gang komt: vanaf babyleeftijd (en dus vóór elke vorm van schoolonderwijs), binnen de context van het gezin. De ouders, familieleden, verzorgers… spelen allemaal een rol in het lange proces van ontluikende geletterdheid. Centraal staat de talige interactie met het jonge kind: klanken en woorden, liedjes, rijmpjes, verhalen… Alles wat je ziet, hoort of ruikt op straat, in de winkel, in de crèche, in de tram… kan een aanleiding zijn om met het jonge kind in interactie te gaan. Baby- en peuterboeken zijn natuurlijk heel interessante aanvullingen op de vele interactiemomenten met het kind.
We spreken in deze context van familiegeletterdheid en leesopvoeding in de brede zin van het woord. “Lezen” staat voor een brede waaier van interactieve momenten rond het lezen: klanken nabootsen, verhalen vertellen, versjes opzeggen, liedjes zingen, samen naar foto’s kijken, beelden “lezen” op straat, kiekeboe-spelletjes spelen…
Veel jonge ouders kunnen in dit cruciale proces van familiegeletterdheid een duwtje in de rug gebruiken: It takes a village to raise a reader. En daar spelen alle professionals die met jonge gezinnen in contact komen een rol: voorschoolse organisaties, opvoedingsondersteuning, buurtwerkingen, welzijnsorganisaties, sportverenigingen, gemeenschapscentra, jeugdorganisaties, volwasseneneducatie, bibliotheken, cultuurhuizen… Allemaal samen kunnen we vanuit onze eigen expertise en doelstellingen aandacht hebben voor en werken aan de ondersteuning en bekrachtiging van jonge ouders bij de leesopvoeding van hun kind(eren).
Deze Brusselbrede inspiratiedag is het vervolg van een Europees project waar een aantal Brusselse organisaties samen aan deelgenomen hebben: de Brusselse bibliotheken, het Huis van het Kind Anderlecht, Opgroeien in Brussel, het Centrum voor Basiseducatie Brusselleer en het Onderwijscentrum Brussel. Gedurende twee jaar waren deze organisaties partners in het Erasmus+-project “Open the Door for Reading” en kwamen daar tot een gemeenschappelijke visie rond leesopvoeding.
Bronnen:
Op het programma van deze Brusselbrede inspiratiedag:
- Naar een gemeenschappelijke visie rond leesopvoeding: een inkijk in het proces dat 5 Brusselse organisaties doormaakten gedurende een twee jaar durend Europees project
- Voorstelling van de gemeenschappelijke handleiding en afgeleide tools “Met baby’s en kleuters op weg naar een leven lang lezen”
- Interactieve workshops rond het belang en de plaats van lezen in jouw organisatie: waarom zou je lezen werken en hoe pak je dit aan?
Binnenkort vind je hier alle praktische info en een inschrijflink.
Handleiding leesopvoeding voor professionals die willen inzetten op lezen:
